به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، ارتباط مستمر آیت الله ابراهیم امینی با توده‌های مردم، روحیۀ مردم‌داری و حضور فروتنانه در اجتماع و معاشرت بی‌آلایش این عالم زاهد با طبقات مختلف، پیوسته یکی از نقاط برجستۀ منش و روش اخلاقی این معلّم اخلاق و مایۀ استوار ساختن اعتقاد مردم و ترویج ادب و اخلاق در جامعۀ اسلامی بوده است.
ایده های ناب آیت الله امینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پیروزی انقلاب اسلامی ایران یک حادثه فوق‌العاده و از معجزات تاریخ به‌شمار می‌رود. انقلابی بود اسلامی و مردمی که با نیروی ایمان، و بدون توسل به سلاح و کمک‌های خارجی، به پیروزی رسید.
در این مقطع حساس تاریخ، علمای دین و اسلام‌شناسان راستین وظیفه دارند از این فرصت طلایی بهره بگیرند و برای معرفی اسلام اصیل و ارزش‌های آن همت گمارند. معارف و حقایق نورانی، و دستورهای حیات‌بخش و زندگی‌ساز، و ارزش‌های والای اخلاقی و اجتماعی اسلام را از منابع غنی اسلام استخراج کنند، و به زبان روز و در سطوح مختلف تدوین کنند و در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند و این کار فرهنگی و اسلام‌شناسی در سه سطح باید انجام بگیرد.
اول: تألیف یک دوره فشرده و ساده اسلام‌شناسی، در سطح کودکان و با توجه به سنین و نیازها و طرز تفکر آنها.
دوم: تدوین یک دوره اسلام‌شناسی، در سطح متوسط و به زبان ساده، برای نوجوانان و جوانان و طبق نیاز آنها و برای توده مردم که نیاز به شناخت اسلام در سطح متوسط دارند.
سوم: بررسی و تحقیق عمیق در مسائل گوناگون عقیدتی، عبادی، فقهی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حکومتی اسلام به طور دقیق و گسترده و تألیف آنها، برای اهل تحقیق و قشر تحصیل‌کرده و دانشمند.
کتاب ارزشمند دادگستر جهان
یکی ازبرکات وجودی این عالم زاهد، فعالیتهای ماندگار علمی، فرهنگی و تربیتی است، در سال ۱۳۴۴ کتاب" دادگستر جهان"است این کتاب در زمانی به چاپ رسید که حملات دشمن به مسأله مهدویت بسیار بود و بسیاری از جوانان می‌خواستند با زندگی حجّت دوازدهم آشنا شوند.
تالیف کتاب "تربیت"
زمان شناسی آیت الله امینی را باید به عنوان یک شاخص در فرایند تعلیم و تربیت قلمداد کرد، آنجا که با وجود علم سرشار از فقه جعفری به تناسب شرایط زمان و مکان بهترین خدمت در عرصه تبلیغ آموزه های دینی را آموزش و پرورش میداند و با تالیف اثر وزین "تربیت" در سال‌های ۵۶- ۵۸ یعنی زمان اوج مبارزه مردم مسلمان ایران بر ضد رژیم سابق و اوایل پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی، در چهار فصل با عنوان‌های "رشد و تربیت قبل از تولّد"، "سیادت"، "فرمان‌برداری و وزارت و مشاورت" و "مسائل و راه‌کارهای مربوط به مشکلات هر دوران" با بهره گیری از از منابع گوناگونی مثل آثار روان‌شناسی، تربیتی، قرآن، نهج البلاغه، احادیث و روایات فصل جدیدی از نگاه به تربیت در محیط خانواده و مدرسه را تشریح نموده است.
آیت الله امینی در مقدمه این کتاب آورده است، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به مسائل تربیتی، روانی و اجتماعیِ اسلام توجه چندانی نبود. دانشمندان علوم تربیتی غالباً احتمال نمی‌دادند اسلام دراین باره آراء مفید و قابل توجهی داشته باشد. آنان یا تحصیل کرده غرب بودند یا از آراء و عقاید دانشمندانِ آن دیار استفاده می‌کردند؛ از همین رو، آثارشان غالباً مورد توجه مردم واقع نمی‌شد، چون رنگ دینی نداشت، هدف از نگارشاین اثر، پر کردن خلأ و نگارش کتابی بود که بر مبانی عقاید تربیتی اسلام استوار باشد و پدران و مادران را در تربیت صحیح و اسلامی فرزندان کمک کند.
آموزش دین به زبان ساده
از دیگر کتابهای تربیتی این عالم فرهیخته کتاب «آموزش دین به زبان ساده» برای نوآموزان معارف اسلامی است.
با خواندن این کتاب می توان به یک دوره کامل اصول عقاید و مقدار ضروری از اخلاق و آداب و احکام اسلامی آشنا شد و در این راه نیازی به استاد نیست. کتاب را در واقع میتوان خودآموز معارف اسلامی نامید. در عین حال که کتاب بسیار ساده و برای نوآموزان معارف و احکام اسلامی تنظیم و تألیف شده لیکن مطالب آن در سطح عالی است و برای بزرگتران و سطوح بالاتر نیز جالب و سودمند میباشد. کتاب در شش بخش ۱-خداشناسی ۲-معاد ۳-نبوت ۴-امامت ۵-احکام و فروع دین ۶-اخلاق و آداب.
دوره اول، مشتمل بر یک دوره کامل اصول عقاید در سطح بسیار ساده و قابل فهم، و مقداری از اخلاق و آداب و احکام لازم و ضروری است، دوره دوم نیز مشتمل بر همان معارف و اصول عقائد، اما در سطحی بالاتر است و مجموع دوره اول و دوم شامل یک دوره کامل اصول عقائد استدلالی و مقداری از اخلاق، آداب و احکام اسلامی است که دانستن آنها برای هر مسلمانی ضرورت دارد.
آیت الله امینی این کتاب را به مقام شهید و شهادت تقدیم کرده و در مقدمه آن آورده است؛
پروردگارا! از مقام شامخ شهید و شهادت جز تو کسی آگاه نیست. آن عاشقان پاکباز الهی، هستی خویش را در راه تو داده اند و حق عظیمی بر انسانیت دارند که جز تو کسی نمی تواند از عهده ادای حق آنان برآید. و جز الطاف بی پایان تو در خور مقام عالی آنان نیست.
خداوندا! اگر این اثر ناچیز نزد تو ارزشی دارد ثوابش را به پیشگاه مقدس شهدای اسلام، بویژه شهیدان انقلاب اسلامی ایران و یاران ایثارگر رهبر کبیر انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خمینی روحی فداه، اهدا می کنم و از این هدیه ناچیز پوزش می طلبم. بدان امید که در پیشگاه پروردگارشان (عند ربهم) گوشه چشمی بما کنند.
آشنایی با اسلام
ظهور اسلام، مجموعه‌ای ارزشمند از اصول و فروع فکری و عملی و نیز ضابطه‌های اخلاقی را در پیش روی بشر نهاد و ادیان گذشته را به کمال رساند. بدین‌سان این دین، منظومه کاملی شد که بخش‌های مختلف اصول، فروع، منابع، احکام اخلاقی، حقوقی و... را در خود دارد.
شرح و توضیح هر یک از این بخش‌ها معتقدان به این آیین را در آشنایی ژرف‌تر با وظایف خود کمک می‌کند. کتاب آشنایی با اسلام با عهده‌دار شدن این مهم با قلمی روان و شیوا اصول و فروع اسلام را در شش بخش برای همگان -به ویژه جوانان- تبیین کرده است: اصول دین، اخلاق در اسلام، اسلام و ایمان، انسان از دیدگاه اسلام، تکالیف و احکام و منابع آنها و فروع دین از محورهای این اثر تربیتی گرانسنک است.
هشدار های آیت الله در کتاب "همه باید بدانند"
مناسب ترین اوقات برای تربیت، روزگار کودکی و نوجوانی است. صفحه ذهن و روح بی‌آلایش کودک و نوجوان، مانند فیلم عکاسی است که در معرض تابش نور قرار نگرفته و برای پذیرش هر نقشی آماده است. این افراد ساده لوح، اگر به طور صحیح تحت تربیت قرار گیرند و افکار و عقاید صحیح با دلیل و برهان بر آنان عرضه شود، در روح حساس آنان نقش می‌بندد و جزء خمیره ذاتشان می‌شود.
چنین افرادی در هر محیطی که واقع شوند و با هر کسی که معاشرت نمایند، منحرف و گمراه نمی‌شوند. اگر در اجتماع ناصالحی واقع شوند، به رنگ جماعت درنمی‌آیند، بلکه کوشش می‌کنند تا اجتماع را به رنگ خودشان درآورند.
مسئولیت همگانی
در مقابل خطر بزرگی که نسل آینده را به بی‌دینی و ضعف عقیده تهدید می‌کند، همه افراد ملّت مسؤولند. زمامداران دین، روحانیان، پدران، مادران، مربیان و آموزگاران، گویندگان، نویسندگان و ثروتمندان، همه مسؤولیت دارند. آری همه مسؤولیم و اگر به وظیفه خویش عمل نکنیم، نسل آینده به ما نفرین می‌کند و در قیامت مورد بازخواست قرار خواهیم گرفت.
باید نقشه صحیح و برنامه کاملی تنظیم کرد و عقاید صحیح را با منطق و دلیل در مغز افراد ساده‌لوح جای داد. با عقاید غلط و خرافات مبارزه نمود. باید کتابهای علمی و ساده برایشان تهیه کرد. کتابخانه تأسیس نمود. کتابهای رایگان و دست‌کم ارزان قیمت در اختیارشان قرار داد، و به خواندن کتاب تشویقشان نمود.
کتاب همه باید بدانند"، برای نسل جوان و نوآموزان تعلیمات دینی تهیه و در تألیف آن، نکات زیر مراعات شده است:
۱. مطالب کتاب در عین سادگی، با دلیل و برهان است. در مورد مطالب عقلی، دلیل‌های عقلی اقامه شده، در موضوعات تعبدی و شرعی بر طبق آیات و احادیث نوشته شده، در موارد ضروری به مدرک و پاورقی اشاره شده، ولی برای رعایت اختصار، در بعضی موضوعات از ذکر مدرک خودداری شده است.
۲. در مورد تاریخ تولد و وفات رسول خدا و ائمه اطهار اختلافاتی وجود دارد، ولی برای رعایت اختصار یکی از اقوال انتخاب شده و از ذکر بقیه اجتناب شده است.
۳. نویسنده تا حد مقدور، سعی نموده مطالب علمی را تنزل دهد و قابل فهم همگانی گرداند.
از استعمال الفاظ اصطلاحی و فلسفی خودداری شده، از ذکر دلیل‌های مفصل و خسته‌کننده اجتناب شده است.
۴. از ذکر مطالب مشکوک و مخدوش و ضعیف و کم فائده خودداری شده.
۵. در این کتاب مطالبی نوشته شده که دانستن آنها بر هر مسلمانی لازم است و دین اسلام را به طور خلاصه معرفی می‌کند. تا ذهن خوانندگان آماده گردد و بتوانند به کتابهای مفصل و رساله‌های عملیه مراجعه نمایند. مخصوصاً در مورد فروع دین، همه آنها ذکر نشده و با کمال اختصار نوشته شده است.
واجب فراموش شده
امر به معروف و نهی از منکر، فریضة بسیار حیاتی وتأثیرگذار در منظومة معارف اسلامی و عامل اصلی در ترویج و تحکیم واجبات دیگر است. همة انبیا و اولیا و صالحان، به ویژه پیامبر اسلام و ائمه معصومین(ع) آیین یکتاپرستی و حق‌مداری را با امر به نیکی‌ها و نهی از بدی‌ها ترویج می‌کردند. آنان همیشه هشدار داده‌اند که با ترک این دو واجب، ستمگران بر جامعه حاکم می‌شوند و زشتی و پلیدی، همه‌جا را خواهد گرفت و تر و خشک با هم می‌سوزند. یادآوری اهمیت عظیم این واجب الهی و تبیین شیوه‌های صحیح آن، وظیفه‌ای است که باید با بیان و قلم و در قالب‌های دیگر، به آن پرداخت. اثر حاضر با همین انگیزه و با مدد گرفتن از قرآن و روایات، به سهم خود، گامی در این مسیر برداشته است.
نماز نور چشم پیامبر اعظم
نماز، سفره گسترده‌ای است که خداوند متعال آن را در هر شبانه روز، پنج‌بار برای بندگانش می‌گشاید. این سفرة آسمانی، عاملِ اصلی تغذیه روحی و فکری است و نمازگزار از آن مدد می‌گیرد. بر این فریضة گران‌قدر، در قرآن و روایات بسیار تأکید شده است. پیامبر گرامی اسلام آن را «نور چشم خود»، «ستون دین»، «محبوب‌ترین اعمال در درگاه خداوند»، «معراج مؤمن»، «کلید بهشت» و... معرفی کرده است. ترویج این واجب الهی به شیوه‌های گوناگون، وظیفه‌ای است که همة دین‌مداران بر آن مکلف‌اند. اثر حاضر در همین راستا و در فصل‌های متعددی، این مهم را کاویده است.
اسلام و تعلیم و تربیت
تعلیم و تربیت، بزرگ‌ترین هدفِ همه انبیای الهی به ویژه پیامبراسلام(ص) بوده است؛ از همین رو، قرآن و روایات، مملو از آموزه‌های تربیتی است و نیاز به استخراج، دسته‌بندی و شرح و تفسیر دارد.
این اثر ارزشمند با همین هدف، سامان یافته و نویسنده کوشیده است با بهره‌گیری از رهنمودهای قرآنی و حدیثی و سیره پیامبر و امامان‌معصوم(ع) و استفاده از نگرگاه‌های دانشوران علوم تربیتی و نیز تجربه‌های شخصی، مهم‌ترین مسائل تربیتیِ روزگار جدید را در بخش‌های مختلف، تجزیه و تحلیل کند.
آیت الله امینی در خصوص این کتاب نوشته است؛ کتاب حاضر با توجه به جهان بینی و انسان‌شناسی ویژه اسلام و به منظور تحقق آرمان‌ها و اصول قطعی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و با بهره‌گیری فراوان از آرای دانشمندان علوم تربیتی و با استفاده از قرآن کریم و احادیث و سیره پیامبر و امامان معصوم، و گاهی با تجربه‌های شخصی خودم نوشته شده است. امید است که برای اولیا و مربیان در پرورش انسان‌هایی شایسته سودمند باشد.
یار دبستانی دانش آموزان
آیت الله امینی نه تنها یک عالم زمان شناس و فقیه مجاهد است بلکه او مجتهدی است که یار دبستانی دانش آموزان ده های پنجاه، شصت و هفتاد است، آن زمان که دست به قلم می شود و برای دانش آموز دوم دبستان با همکاری دیگر فضلای حوزه کتاب تعلیمات دینی می نویسد و سپس آنرا تا دوره راهنمایی مقطع به مقطع به تناسب درک کودکان و نوجوانان ارتقای محتوا می دهد و هم اینک نیز ایده ها و نوآوری های تعلیم و تربیتی این عالم کهنسال، اندیشمندان این عرصه را به وجد می آورد.
انتهای پیام ۳۱۳/۱۷
